Smoliński Eugeniusz (1942-2022)

Artysta urodził się 1942 roku w Seredyńcach, obecnie Ukraina. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, którą ukończył w 1967 roku dyplomem z zakresu architektury wnętrz. Był profesorem na Wydziale Grafiki w Pracowni Projektowania Graficznego Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

Zajmował się rysunkiem, malarstwem i grafiką projektową. Reprezentuje nurt sztuki racjonalnej. Na początku swojej twórczości artysta uprawiał malarstwo utrzymane w konwencji abstrakcyjnej, ale jego zainteresowania dość wcześnie poszły w kierunku twórczości wielowarsztatowej i wieloznaczeniowej – w jakiejś mierze odpowiadającej złożonej sytuacji sztuki przełomu konceptualnego. Ten nurt sztuki neoawangardowej postawił w całej oczywistości szereg aktualnych wówczas problemów relacji sztuki wobec rzeczywistości, granic sztuki czy problemów tzw. wewnętrznych mechanizmów sztuki.

Twórcze zainteresowania Smolińskiego ogniskowały się właśnie wokół tych zagadnień, z tym że właściwie artysta poszedł drogą negującą konceptualizm, tworząc prace afirmujące ich materialną stronę, ich estetyczny i treściowy przekaz. Konceptualizm był więc tłem do kształtowania własnej twórczości, notabene dalekiej od jednoznaczności, trudnej do zaszufladkowania w jakimkolwiek z nurtów wtedy dominujących.

Prace Smolińskiego z początku lat siedemdziesiątych xx w. odnosiły się niemal wprost do relacji sztuka-rzeczywistość, np. poprzez zderzenie realnych rekwizytów rzeczywistości z ich sztucznym obrazem, proponowanym przez artystę. Wtedy też twórca zaczął włączać do swych obrazów konkret słowa, traktując go bądź ideograficznie, bądź – później – podkreślając wyraźnie jego linearne znaczenie. Prace tego rodzaju, zwane też poezjografami, stojące na pograniczu tzw. poezji konkretnej, były przykładami portretowania owych nieostrych związków pomiędzy obrazem a słowem/znakiem słowa.

A. Saj