Dworski Jacek - Festiwal Wysokich...
Festiwal Wysokich Temperatur - doroczne przedsięwzięcie, odbywające się już po raz drugi (2008), skupia i pokazuje techniki oraz realizacyjne możliwości uzależnione od wysokiej temperatury.
Nazwa brzmi wspaniale, ale zachowajmy skromność. To - co dla nas jest wysoką temperaturą - w świecie fizyki jest zaledwie początkiem problemu. Temperatura jest skalarną wielkością fizyczną, jedną z parametrów określających stan układu termodynamicznego. Układ o temperaturze wyższej przekazuje energię układowi o temperaturze niższej, następuje wyrównanie, co stanowi podstawę termometrii. Zależnie od wyboru skali temperatur mamy jednostki temperaturowe w skalach Kelvina, Celsjusza, Fahrenheita. Termodynamiczna skala temperatur Celsjusza stanowi podstawę współczesnej termometrii (według skali Celsjusza - 73,16° =”0”Kelvina (T). Temperatura topnienia brązu +- 1300°. Temperatura topnienia żelaza +- 1535°.
W naszej uczelni, która kształci przyszłych projektantów ceramiki, szkła, rzeźby, kontakt z temperaturami 500-600° do 1300° nie jest niczym nadzwyczajnym. To, co możemy osiągnąć przy pomocy tych wartości temperaturowych, jest wynikiem praktycznego stosowania osiągnięć mózgu człowieka na przestrzeni kilku tysiącleci. Ramy czasowe, wyznaczające poszczególne epoki cywilizacyjno-kulturowe (epoka brązu, epoka żelaza), dotyczą rejonu oddziaływania kultury basenu Morza Śródziemnego.
My, rzeźbiarze, do „ligi wysokich temperatur” naszej uczelni należymy stosunkowo niedawno. Od czasu postawienia koksowego pieca o ciągu naturalnym w 1996 roku dołączyliśmy do praktycznego realizowania w procesie dydaktycznym prac wymagających wysokiej temperatury. Techniki odlewnicze stały się jedną z obowiązujących technik poznawanych przez studentów rzeźby. Jest czymś niezwykłym dla nas, starszych absolwentów PWSSP, że to, czegośmy nie mieli szans poznać i stosować podczas naszych studiów, stało się sprawą oczywistą. Prostą – bo dostępną, ale niełatwą.
Od 2006 roku stanęliśmy na kolejnym, wyższym stopniu wtajemniczenia temperaturowego. W 2003 roku nasza uczelnia brała po raz pierwszy udział w międzynarodowych warsztatach w ASP w Gdańsku. Tam poznaliśmy amerykańskiego rzeźbiarza-odlewnika Ricka Battena, który swym entuzjazmem do techniki topienia i odlewania żeliwa potrafi zarazić każdego. W wyniku tej infekcji absolwent rzeźby z 2005 roku Michał Staszczak (obecnie asystent na ASP we Wrocławiu), za aprobatą kierownika katedry prof. Christosa Mandziosa, skonstruował piec-żeliwiak wg schematu R. Battena.
Aby stopić wsad żeliwno-koksowy, potrzeba uzyskać wewnątrz pieca temperaturę wysokości 1600-1800° (temperatura przegrzania metalu). Niestety, uruchomienie pieca i niecodzienność zjawiska spowodowała interwencję „życzliwych sąsiadów” i pojawienie się straży pożarnej oraz policji przerwało nam przygotowywany pokaz. Dopiero w 2007 roku, już bez przeszkód mogliśmy zademonstrować sprawność pieca, obsługujących załogę (studentów i asystentów) oraz odlane formy bardzo licznej rzeszy obserwatorów.
Festiwal Wysokich Temperatur demonstruje szerokie spektrum technik realizacyjnych. Oprócz odlewania żeliwa, pokazywane są różne techniki wypałów ceramiki oraz topienia i formowania szkła. Daje to wspaniały obraz tego, co na co dzień nie jest łatwo pochwytne tak dla większości studentów, jak i dla szerszej rzeszy interesujących się sztuką i rzemiosłem. Rzemiosłem, bez którego sztuka jest niepełna.
Festiwal daje to, czego naszej uczelni potrzeba jak powietrza - poczucie wspólnoty. Integrację! Uświadamia istotę zależności pomiędzy tworzywem a dziełem. Uczy szacunku do pracy i rozumnie twórczo pojętej tradycji.
prof. zw. Jacek Dworski
Kierownik Pracowni Medalierstwa i Małej Formy
Kierownik Pracowni Odlewniczej
Wrocław, 25 maja 2008
